Netanyahu her cephede yapayalnız
İsrail’deki siyasi irade yeniden aşırı sağa kayarken Netanyahu ve İsrail ordusu arasındaki siyasi anlaşmazlıklar günden güne açığa çıkıyor.
İsrail’in merkez sağ Ulusal Birlik Partisi lideri Gantz ve parti üyesi Gadi Eisenkot, İsrail’in Gazze’deki savaş politikası nedeniyle aylardır artan hayal kırıklığının ardından 9 Haziran’da Netanyahu hükümetinden istifa ettiklerini açıkladılar.
Bunun üzerine İsrail medyası dahil pek çok haber kuruluşu İsrail’deki sorunsalın derinleşeceği yorumunda bulundu.
Axios, Gantz’ın ayrılmasının İsrail’deki siyasi krizi daha da derinleştireceğini söyledi.
Ardından NBC News, İsrail yönetiminin ilerleyen dönemde sağcı müttefiklerine borçlu ve bağlı kalacağını, Netanyahu’nun ise giderek yalnızlaşacağını kaydetti.
New Arab’a göre, Benny Gantz’ın Netanyahu’nun İsrail savaş kabinesinden istifası ve kabinenin feshedilmesi, İsrail’deki siyasi iradeyi yeniden aşırı sağa teslim etti.
İsrail savaş kabinesinin kıdemli üyesi Benny Gantz’ın istifası, Başbakan Benyamin Netanyahu’yu ateşkes anlaşması konusunda sert bir tutum takınan ve Gazze, Batı Şeria ve Lübnan’da tırmandırıcı politikalar için bastıran aşırı sağcı müttefiklerine daha da borçlu bıraktı.
Gantz’ın ayrılmasının ardından Pazartesi günü Netanyahu altı üyeli acil savaş kabinesini feshetti.
Şimdi aralarında Savunma Bakanı Yoav Gallant’ın da bulunduğu küçük bir grup bakanla Gazze’deki savaş konusunda istişarelerde bulunması bekleniyor.
Benny Gantz gibi ılımlı siyasi rakiplerin olduğu savaş zamanı kabinesini fesheden Netanyahu’nun çatışmayı ele alış biçimi ve İsrail’in aşırı sağcı kesimini kışkırtması konusundaki görüş ayrılıkları Yoav Gallant’ın da olduğu küçük kabinenin amacını ortadan kaldırdı.
Mevcut durum ise daha karmaşık.
21 Haziran günü, Washington Post, İsrail Başbakanı Netanyahu neredeyse herkesle savaş halinde, İsrail lideri pek çok cephede savaşta kitlenmiş durumda diye bildirdi.
Washington Post’a göre, kurnaz bir siyasetçi ve İsrail’in en uzun süre görev yapan başbakanı olan Netanyahu, iktidara tutunmak için giderek daha umutsuz bir arayış içinde elinden gelen her şeyi yapıyor.
Aşırı sağcı, aşırı milliyetçi bakanlar Itamar Ben-Gvir ve Bezalel Smotrich acil savaş kabinesinden çıkarılmış olsalar da, İsrail’in normal güvenlik kabinesinde koltukları var ve muhtemelen artık daha fazla karar alma yetkisine sahipler.
Jerusalem Post’un haberi, Lazar Research tarafından Maariv için yapılan bir ankete göre koalisyon bloğunun, seçimlerin yapılması halinde 48 vekile düşeceğini bildiriyor.
Kuzey sınırında yaşanan gerginlikler, İsrail ordusunun Refah’ta devam eden operasyonu ve hükümet içinde Haredi ve haham tasarıları konusunda yaşanan gerginlikler bu sonucun ortaya çıkmasına neden oldu.
Öte yandan, muhalefet bloğu 62 vekil sayısına ulaşarak, bir arada kalması halinde Ra’am Partisi’ne bağımlı olmadan bir koalisyon kurmasına olanak sağladı.
Dr. Menachem Lazar tarafından yönetilen ankete göre solcu Meretz Partisi dört vekillikle seçim barajının üzerine çıkarken Dindar Siyonist Parti sadece %2,7’lik destekle barajın altında kalıyor.
The New Arab’a konuşan Kudüs merkezli Middle East Institute siyasi analisti Nimrod Goren, “Gantz’ın ayrılması İsrail hükümetinin yapısını, sağcı grupların karar alma mekanizması üzerinde daha fazla etkiye sahip olduğu 7 Ekim öncesi haline geri getiriyor” dedi.
Goren, “Savaş çok açık bir şekilde İsraillileri daha sağa çekti,” dedi. “İsrailliler daha şahin, daha güvenlikçi, Filistinlilerle herhangi bir anlaşmaya daha şüpheci ve daha neler olabileceği konusunda daha korkak oldular.” diye ekledi.
Goren, “Uluslararası toplum şu anda İsrail hükümeti içinde kolay ilişki kurabileceği birine sahip değil” dedi.
Goren ayrıca savaşın devam etmesi halinde İsrail’e yönelik küresel eleştirilerin artacağını da belirtti.
Gantz ve Eisenkot’un istifası Netanyahu’nun İsrail parlamentosu Knesset’teki 64 üyeli çoğunluğunu kırmaya ve erken seçimleri zorlamaya yetmese de, Netanyahu’yu aşırı sağcı müttefikleriyle ve onların İsrail’in Gazze’ye saldırısını sürdürme yönündeki kararlı çağrılarıyla baş başa bıraktı.
Gantz’ın yokluğunda Netanyahu’nun aşırı sağcı koalisyon üyeleri seslerini yükseltmek ve saldırgan savaş politikalarını dayatmak için daha fazla hareket alanına sahip olacak.
Gazze Şeridi’ne Yahudi yerleşimi yapılması, kadın ve çocukların vurulması, Güney Lübnan’ın işgal edilmesi çağrısında bulundular ve Şerit’te ateşkes sağlanması için yapılan anlaşmaları defalarca engellediler.
New Arab’a göre, Gantz’ın ayrılmasının ardından aşırı sağcı aktörlerin yeniden güç kazanması İsrail’i uluslararası arenada daha da yalnızlaştırırken hem ordusuyla hem koalisyonu ile çatışmalar yaşayan Netanyahu pek çok cephede yapayalnız kaldı.
