İran İslam Cumhuriyeti’nde İktidarın Sorunsuz Devri; Süreç nasıl?

İran’da yürütme organının başkanlık görevinin yeni cumhurbaşkanına devredilmesi, İran İslam Cumhuriyeti’nde iktidarın sorunsuz devrinin açık işaretlerinden biridir.

İran İslam Cumhuriyeti’nde, cumhurbaşkanlığı seçimi sonuçlarının belirlendiği ilk günden itibaren hükümet, yetki devri sürecinin tamamlanmasına hazırlık amacıyla kendisini seçilmiş cumhurbaşkanıyla işbirliği yapmakla yükümlü görüyor. Pars Today’in haberine göre, İran İslam Cumhuriyeti 14’üncü hükümetinin başı olan Mesut Pezeşkiyan göreve başlama hükmünü alma merasimi 28 Temmuz Pazar günü, İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei’nin huzurunda gerçekleşecektir.

İran İslam Cumhuriyeti’nin iktidarın yeni hükümete devredilmesi sürecine ilişkin kanunlarına göre, seçimin geçerliliği Koruyucular Konseyi tarafından onaylandıktan sonra, Cumhurbaşkanının güven mektubu Koruyucular Konseyi üyeleri tarafından veriliyor, ardından da Koruma Konseyi üyeleri Cumhurbaşkanının güven mektubunu imzalayarak İslam İnkılabı Rehberinin makamına gönderirler.

Anayasanın 110. maddesinin 9. fıkrasına göre, cumhurbaşkanlığı göreve başlama hükmü, göreve başlama töreninden önce ve cumhurbaşkanının halkın oyu ile seçilmesinden sonra uygulanması, İslam Cumhuriyeti liderinin görev ve yetkilerinden biridir.

Cumhurbaşkanlığı göreve başlama hükmü uygulanmasında da cumhurbaşkanlığı üzerinde denetleyici bir rol üstlenmekte ve cumhurbaşkanının belirlenen ilkelerden sapması, onu güvenilirlik ve meşruiyetten yoksun kılmaktadır.

Uygulamadan bir sonraki adım, cumhurbaşkanının İslami Şura Meclisi’ne katılması ve Anayasa Koruyucular Konseyi üyeleri, yargı başkanı ve diğer askeri ve ulusal yetkililerin huzurunda yemin etmesi gereken yemin törenidir.

Anayasa’nın 121. maddesine göre seçilen cumhurbaşkanı, üzerine aldığı sorumlulukları yerine getirmek için tüm yetenek ve yeterliliğini kullanacağına dair yemin eder ve sonunda yemini imzalar.

Cumhurbaşkanı yemin törenine İslami Şura Meclisi Başkanı ve temsilcilerinin yanı sıra içeriden ve dışarıdan bazı yetkili ve şahsiyetler de davet edilecek.

Yemin töreninin ardından parlamentonun iç tüzüğüne göre cumhurbaşkanının kabinedeki bakanları parlamentoya tanıtmak için iki haftası bulunuyor.