İran ile terör devleti İsrail arasındaki gerilim petrol piyasasını nasıl etkiler?
Terör Devleri İsrail’in İran’ın petrol tesislerini vurmasını destekleyip desteklemeyeceği sorulan ABD Başkanı Joe Biden gazetecilere “bunu tartışıyoruz” demişti. İran’ın İsrail’e yönelik füze saldırısı Orta Doğu’daki jeopolitik riskleri artırarak arz kesintisi korkusuyla küresel petrol fiyatlarının yükselmesine neden oldu.
ABD ham petrol fiyatları Perşembe günü yaklaşık yüzde 5 artarak üst üste üçüncü seansta da yükseliş kaydetti. Fiyatlar Cuma günü de yükselmeye devam etti.
Brent ham petrol vadeli işlemleri, bugün itibariyle 55 sent ya da yüzde 0,7 artışla varil başına 78,17 dolar oldu. ABD Batı Teksas Intermediate ham petrol vadeli işlemleri 50 sent veya yüzde 0,7 artışla varil başına 74,21 dolar oldu.
Salı günü İran, İsrail’e yaklaşık 200 balistik füze fırlatarak uzun süredir devam eden gergin süreci farklı bir boyuta taşıdı.
Bu saldırı, Temmuz ayında Tahran’da şehit edilen Hamas’ın siyasi lideri İsmail Haniye‘yi ve geçen hafta Beyrut’un güney banliyölerinde suikasta uğrayan Hizbullah lideri Hasan Nasrallah ile İran Devrim Muhafızları Komutan Yardımcısı Abbas Nilforuşan’ı hedef alan İsrail hava saldırılarına misilleme olarak gerçekleşti.
Bu saldırı, Nisan ayında İsrail’e yaklaşık 300 füze ve insansız hava aracı fırlatan İran’ın bu yıl İsrail’e yönelik ikinci saldırısı oldu. Ancak geçmiş saldırıya göre çok daha gelişmiş silah sistemleri kullanıldı.
İsrail ve ABD saldırıya misilleme sözü verirken, bölgeyi istikrarsızlaştırabilecek ve küresel petrol piyasalarını etkileyebilecek bir çatışmanın patlak verebileceğinin emarelerini de sergiledi.
Bir OPEC üyesi olan İran günde yaklaşık 3,2 milyon varil petrol üretiyor ve bu da küresel üretimin yaklaşık yüzde 3’üne tekabül ediyor. İsrail’in saldırıları İran’ın enerji altyapısı için doğrudan bir tehdit oluşturabilir.
BD yaptırımlarına rağmen İran’ın petrol ihracatı bu yıl son yılların en yüksek seviyesi olan günlük 1.7 milyon varile yükseldi ve en büyük müşterisi ise ABD’nin tek taraflı yaptırımlarını tanımayan Çin oldu.
Petrol fiyatlarındaki dalgalanma ve piyasa dinamikleri
Tarihsel olarak, Orta Doğu krizlerinin petrol fiyatları üzerinde derin etkileri olmuştur. Bölge, küresel ham petrol üretiminin önemli bir bölümünü oluşturuyor.
Saxo Bank Emtia Stratejisi Başkanı Ole Hansen, jeopolitik gerilimler genellikle kısa vadeli fiyat artışlarına yol açarken, uzun vadeli zirvelerin çatışmanın şiddetine ve süresine bağlı olduğunu açıkladı.
