İngiltere, İran ile Japonya arasındaki ilişkinin nasıl kesilmesine neden oldu?

İran ile Japonya arasındaki ilişkilerin kopması şeklindeki tarihi olayda, İngiliz hükümeti ve onun Tahran’daki büyükelçiliği başrol oynadı.

1321 yılında İran’ın işgal edilmesinin ardından müttefik güçlerin özellikle İran hükümeti üzerindeki baskısıyla İran büyükelçisi Tokyo’dan geri çağrıldı ve Japonya ile diplomatik ilişkiler kesildi.

İngiltere, Tahran’daki Japon büyükelçiliğinin faaliyetinin kendi çıkarlarına tehdit oluşturacağından emindi.

İran, iki hükümet arasındaki anlaşmaya (dostluk anlaşması) atıfta bulunarak ilişkinin devamına vurgu yaparken, İngiltere ise Japonların Tahran’da varlığını sürdürmesinin bölgenin ve müttefiklerin düzenini ve güvenliğini bozacağını değerlendirdi.

Japonya’nın İkinci Dünya Savaşı’ndaki yenilgisinden sonra İran, Japonya ile savaş halinde olan birçok ülke gibi, 8 Eylül 1951’de San Francisco Barış Konferansı’na katılarak Japonya ile barış antlaşmasını imzaladı. İki ülkenin Tahran ve Tokyo’daki büyükelçilikleri dokuz yıl aradan sonra aynı yılın 10 Kasım’ında yeniden açıldı.

İran petrol endüstrisinin millileştirilmesi hareketi sırasında, İngiltere ve ABD’nin İran petrolüne ambargo uyguladığı dönemde, İran’a petrol satın almak için gemi gönderen tek ülke Japonya olmuştu.

Bu güzel anı hâlâ İranlıların akıllarında kalıyor. İran ile Japonya arasındaki siyasi ilişkiler bu tarihten itibaren genişlemektedir.