Araba Kullanma Korkusu Nasıl Yenilir? (8 Farklı Yöntem)
Herkes araç kullanırken zaman zaman tedirgin hissedebilir. Özellikle yoğun trafikte araba kullanmak zorlayıcı olabilir. Hava koşullarına bağlı olarak da araç sürmekten çekinebilirsiniz. Bunların arada bir yaşanması sorun olarak görülmez.
Ama bu durum hayatı olumsuz olarak etkilemeye başlıyorsa, araç kullanma korkusu sizi okula, işe ya da sosyal aktivitelere gitmekten alıkoyuyorsa bir fobiye dönüşmüş demektir. Böyle bir durumda da bu duygudan uzaklaşmak ve aslında mantıksız olduğunu bildiğiniz araba kullanma korkusunun hayatınızı engellemesini önlemek için harekete geçmeniz iyi olabilir.
Siz de “Araba sürmekten korkuyorum” diyor, “Araba kullanma korkusu nasıl yenilir, araba sürmekten korkmak hayatı nasıl etkiler, bu fobiden kurtulmanın bir yolu var mıdır?” diye merak ediyorsanız, yazımızı inceleyebilirsiniz.
Araba Kullanma Korkusu Nedir?
Araba kullanmaktan korkmak; insanı araba kullanmaktan kaçınmaya, araç trafiğine çıkmaya çekinmeye, aracın kontrolünü kaybetme endişesi yaşamaya ve bunlara bağlı olarak da günlük hayatın ciddi anlamda etkilenmesine yol açan bir fobidir.
Araba sürme korkusu; motorphobia, amaxophobia, ochophobia veya hamaxophobia gibi farklı isimlerle de anılır. Uzun vadede müdahale edilmediğinde araca binme korkusuna kadar ilerleyebilir.
“Neden Araba Kullanmaya Korkuyorum?”
Araba kullanma korkusu olan kişilerin hepsi aynı davranışları sergilemeyebilirler. Kimi insanda sürüş sırasında bir sıkıntı çıkması ihtimali yoğun bir endişe yaratır, kimisinde ise araba kullanma fikrinin kendisi kaygı vericidir.
“Araba sürerken korkuyorum”, “Araba kullanmak istiyorum ama korkuyorum” diyen birini tedirgin eden durumlar, araba kullanma korkusunun nedenleri şunlar olabilir:
- Çoğu kişi araç kullanırken duyduğu tedirginlik sebebiyle panik atak geçirmekten korkar.
- Farklı sürüş alanları bir kişide sıkıntıya neden olabilir. Bir tünel, köprü veya viyadükten geçme fikri korkutucu gelebilir.
- Herkesin daha hızlı gittiği otobanda araba kullanma korkusu hız dolayısıyla kaza yapma endişesi ile beraber oluşabilir. Böyle zamanlarda kişiler yüksek hızda gitmekten, şerit değiştirmekten de çekinebilirler.
- Kendi sürüş yeteneklerine güvenmeyen kişilerde tek başına araba kullanma korkusu görülebilir. Neticede araç kullanmak bir sorumluluktur. Kendine yeteri kadar güvenmeyen biri bu sorumluğun getirdiği endişeyi normal bir kişiden çok daha yoğun bir şekilde yaşayabilir.
- Araç kullanırken kaybolma korkusu da yoğun bir endişeye sebep olabilir. Özellikle daha önce böyle bir tecrübe yaşamış birinde araba kullanma korkusu gelişebilir.
- Bazı insanlar ise araçta yalnız olmadıklarında tedirgin hissederler. Sosyal fobisi olan biri, içinde yolcu olan aracı kullanırken yoğun anksiyete yaşayabilir.
- Bir kişi araç kullanırken olabileceklerden de korkabilir. Kazadan, kendine bir zarar gelmesinden ya da bir başkasına zarar vermekten korkmak araba kullanmasına engel olabilir. Benzer şekilde bir kazadan sonra araba kullanma korkusu görülmesi mümkündür. Travma yaratan bir olay yaşayan ya da şahit olan kişide trafikte araba kullanma korkusu gelişebilir. Kalabalık ve yoğun bir yolda araç sürmekten kaçınmak isteyebilir.
- Kapalı alan korkusu klostrofobi ya da seyahat korkusu hodofobi kişinin araç kullanmaktan çekinmesine yol açabilir.
- Bazı insanları otorite figürleri tedirgin eder. Bu kişiler trafikte polis arabası, ambulans, itfaiye aracı gibi araçların yanından geçerken korkabilirler. Özellikle etraflarında polis aracı varken yanlış bir şey yapmaktan olağan dışı bir şekilde çekinebilirler.
Bu sebepler ve tetikleyiciler bazen tek başına bazen belirli gruplar şeklinde görülebilir.
Araba Kullanma Fobisi Nasıl Anlaşılır?
Araba kullanma korkusu olan birinin gösterdiği en tipik davranış, bir şekilde araç kullanmaya çalışmaktan kaçınmaktır. Bunun yanında tüm fobiler gibi araba kullanma korkusu da kendini;
- Aşırı terleme,
- Baş dönmesi,
- Terli avuçlar,
- Nefes darlığı,
- Çarpıntı,
- Bilincin bulanıklaşması,
- Oryantasyon sorunu,
- Açıklanamayan ve mantıksız bir şekilde oluşan yoğun panik ve korku hissi ile belli edebilir.
Gördüğünüz gibi bu durumun hem mental hem de fiziksel etkileri olabiliyor. Alanında uzman kişilerle görüşerek fobiyi ve belirtileri yönetmek kolaylaşacaktır.
Araba Kullanma Korkusunu Nasıl Yenerim?
Araba kullanma korkusu üzerine çalışılmadığında ve müdahale edilmediğinde çığ gibi büyüyebilir. Araba sürerken korkmak ile tetiklenen bir panik atak ise hem sizi hem diğer insanları tehlikeye atabilir. Bu korkular sebebiyle araçtan uzak durmak ise hayatın akışını bozabilir ve yaşamı oldukça kötü etkileyebilir.
İşte tüm bunları geride bırakmak, korkusuz araba kullanmak için dizginleri ele almalı ve korkmadan araba kullanmak adına çalışmalara başlamalısınız. “Araba kullanma korkusu nasıl aşılır? Amaksofobi nasıl geçer?” sorularına yanıt verebilecek ipuçlarımız, size bu problemi kontrol almada yardımcı olabilir:
1. Korkunuzu Anlayın ve Kabullenin
Sosyal normlar insanları fobilerini kabul etmemeye itebilir. Araç kullanmak gibi herkesin yaptığı bir aktiviteden korkmak utandırıcı gelebilir. Oysaki yaşanan tüm duygular ve zorluklar herkesin başına gelebilir. Korkular siz istemeden gelişir ve fobinin getirdiği endişe en çok sizin hayatınızı etkiler. Bunları unutmayın ve korkunuzu kabullenin, paylaşın.
Ayrıca başka problemlerin bu korkuyla bağlantılı olabileceği ihtimalini de gözardı etmeyin. Örneğin anksiyete ve panik atak arabaya binme korkusu oluşturabilir, amaksofobiye yol açabilir. Bu gibi durumlarda yetkin bir uzmana başvurarak korkunuzun arkasında yatan sebebi tedavi etme sürecine başlayabilirsiniz.
2. Sürüş Kabiliyetinizi Geliştirin
Kendinize güvenmediğiniz için araba kullanma korkusu yaşıyorsanız, bu konuda hızlı bir şekilde aksiyon alabilirsiniz.
Ehliyet kurslarında gördüğünüz eğitimin üzerine ek, ileri sürüş teknikleri dersleri alabilirsiniz. Özel bir eğitmen ile kendinize duyduğunuz güven yükselene kadar çalışabilirsiniz. Vakit bulduğunuzda trafik olmayan bir alanda kendinizi geliştirecek pratikler yapabilirsiniz. Bu aşamada tabii ki bir aile üyesinden ya da arkadaşınızdan da yardım isteyebilirsiniz Ama bazen tamamen yabancı ve alanında profesyonel biriyle çalışmak çok daha iyi olabilir.
3. Sürüşe Size Keyif Veren Rotalarla Başlayın
Araba kullanma korkusunu yenmek için emin ve küçük adımlarla ilerlemek iyi olabilir. Kendinize güveniniz geldikten sonra hemen trafiğe girmek zorunda değilsiniz. Bir süre daha sevdiğiniz, size huzur ve keyif veren rotalarda alıştırma yapmaya devam edebilirsiniz. Sakin bir sahil yolunda araç kullanmak size özgürleştiğinizi hissettirebilir. Böylece araba kullanmayı olumlu duygularla bağdaştırabilirsiniz.
4. Yargılayıcı İnsanlardan Uzak Durmaya Çalışın
Araba kullanırken stres olan birinin son ihtiyacı, yan ya da arka koltuktan yaptıklarına müdahale eden birinin olmasıdır. Tabii burada size yardımcı olabilecek bir eğitmenden bahsetmiyoruz. Herhangi bir aile üyesi ya da arkadaşınız istemsizce sizin işinize karışabilir. Kendisi de yolcu olarak panik olup sizi daha çok gerebilir. Böyle bir durum varsa birlikte seyahat ettiğiniz kişiye sorunu anlatıp sessiz kalmasını isteyebilir ya da bir süre sizi olumsuz etkileyebilecek kişilerle seyahat etmekten kaçınabilirsiniz.
5. Araç Kullanmaya Kendinizi Hazırlayın
Direksiyonun başına oturmadan önce kendinizi araba kullanmaya hem fiziksel hem duygusal olarak hazırlayabilirsiniz. Stres, vücudun gerilmesine neden olur. Biraz açma germe hareketleri yaparak bedeni esnetebilirsiniz. Kendinize tekrar edeceğiniz araba kullanma korkusu telkinleri, meditasyon ya da nefes egzersizleri ile kendinizi sakinleştirebilirsiniz. Araca bindikten sonra çalıştırmadan birkaç dakika bekleyebilir ve tamamen sakinleştikten sonra sürüşe başlayabilirsiniz.
6. Kendinizi Takdir Edin
Birçok kişi araç kullanırken hata yapmaktan korkar. Ama sürekli hatalara odaklanmak da hata yapma riskini artırabilir. Bu nedenle elinizden geldiğince olumlu noktalara konsantre olmaya çalışın. Trafik kurallarına uygun bir hareket yaptığınızda, çok ufak bir şey bile olsa, kendinizi takdir edin. Bir tabelanın anlamını bildiğinizi anımsamak bile sürüş sırasında kendinize daha çok güvenmenize yardımcı olabilir.
7. Dikkat Dağıtıcı Unsurlardan Uzak Durun
Araç kullanırken dikkatli olmak hayati önem taşır. Zaten buna bağlı birçok trafik kuralı da var. Ama bunların yanında yasak olmayan bir davranış da sizin dikkatinizi dağıtabilir. Örneğin, müzik dinlemek çoğu zaman odaklanmaya yardımcı olsa da tedirgin bir şekilde araç kullanan biri için dikkat dağıtıcı bir unsura dönüşebilir. Bu tür noktaları tespit ederek kendinizi yola odaklamayı öğrenmeniz ve trafik kurallarına uyarak seyahat etmeniz, araba kullanma korkusunu kontrol altına almak konusunda size yardımcı olabilir.
8. Bir Danışmandan Yardım Alın
Korkmadan araba kullanmak için yapabileceğiniz en iyi şeylerden biri bir yardım almaktır. Doğru ve size özel geliştirilmiş bir program ile araba kullanma fobisinin yaşamanıza getirdiği olumsuzlukları en aza indirebilirsiniz.
Araba Kullanma Korkusu (Amaksofobi) Hakkında Sık Sorulan Sorular
Trafik korkusu nasıl yenilir, araba kullanırken heyecanı yenmek için ne yapmalı gibi merak edilenleri aşağıda cevapladık:
Araba Sürerken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Araba kullanırken güvenli bir sürüş için dikkat edilmesi gereken bazı temel kurallar vardır. İşte bunlardan bazıları:
- Trafik kullanlarına ve hız limitlerine uymak, trafik işaret ve sinyallerini takip ederek güvenli bir sürüş sağlamak,
- Dikkat dağınıklığına sebebiyet verebilecek etkenlerden (örn. telefon kullanımı, yüksek sesli müzik) uzak durmak,
- Hem sürücü hem de yolcuların emniyet kemeri taktığından emin olmak,
- Diğer araçlarla aranızda uygun bir takip mesafesi koruyarak ani fren gerektirebilecek durumlarda kaza yapmayı önlemek,
- Yol ve araç özelliklerinin hava şartlarıa uygun olmasını sağlamak, örneğin kar tekerleği ve far kullanımı gibi durumları buna göre ayarlamak,
- Çok stresliyken, yorgunken, baş dönmesi gibi belirtiler yaşarken araç kullanmaktan kaçınmak.
Araba Korkusuna Ne Denir?
Araba kullanma veya araçlarda bulunma korkusuna amaksofobi denir. Bu fobi, özellikle yoğun trafik, kötü hava koşulları veya geçmişte yaşanmış travmatik bir trafik kazasından sonra gelişebilir. Amaksofobi, kişilerin günlük yaşamında ciddi bir engel oluşturabilir ve profesyonel destek alınmasını gerektirebilir.
Araba Kullanma Stresi Nasıl Geçer?
- Yola çıkmadan önce rotanızı belirlemek, potansiyel stresi azaltacaktır.
- Derin nefes almak ve nefes egzersizleri yapmak, heyecan ve stresi azaltabilir. Sürüşe başlamadan önce ve stresli anlarda nefesinize odaklanarak sakinleşmeyi deneyin.
- Araba korkusunu yenmek için olumlamalar deneyin. “Bunu başarabilirim” veya “Sakinim ve odaklanmış durumdayım” gibi pozitif cümleler kurarak kendi kendinize destek verebilirsiniz.
- Araç içerisinde rahatlık sağlayın. Koltuğunuzun, aynalarınızın ve direksiyon pozisyonunuzun size en uygun şekilde ayarlandığından emin olun.
- Önce sakin, trafik yoğunluğu az olan yollarda kısa mesafelerde sürüş yaparak kendinizi alıştırabilirsiniz.
- Trafikte deneyim kazandıkça stres azalır. Bir sürüş eğitmeninden destek alarak yetkinliğinizi artırabilirsiniz. Ayrıca güven duyduğunuz bir yol arkadaşı ile sürüş pratiği yapmak, rahatlamanıza ve özgüven kazanmanıza yardımcı olabilir.
Araba Kullanma Fobisi Tedavi Edilebilir mi?
Tüm fobiler gibi araba kullanma korkusu da bir ruh sağlığı desteği ile tedavi edilebilir. Araba kullanma korkusunu yenmek için uzman kişi Bilişsel Davranışçı Terapi, maruz kalma terapisi, grup terapisi ya da farklı yöntemler önerebilir.
Burada ilerleme şekli kişinin yaşadığı semptomların sıklığına ve şiddetine bağlı olarak değişir. Yani kişiye özel bir program ve fobi tedavi yöntemleri ile araba kullanma korkusunu ve varsa diğer fobilerinizi geride bırakabilirsiniz. Bunun için Heltia uygulamasını indirerek online terapi alabilir, iyileşme sürecinizi uzman eşliğinde sürdürebilirsiniz.