Batı yaptırımları gevşetirken: HTŞ’den Humus’ta katliam
Humus’un batısında, HTŞ’nin kontrolü altındaki bölgelerde yaşanan ciddi insan hakları ihlalleri gündeme geldi. Avrupa Birliği’nin Brüksel’deki toplantısında Suriye’ye yönelik yaptırımların kısmen hafifletilmesi ele alınırken, HTŞ rejiminin lideri Ebu Muhammed el-Colani’nin AB ile ilişkileri güçlendirme çabaları dikkat çekiyor.
Heyet Tahrir eş-Şam’ın (HTŞ) kontrolü altındaki Suriye’nin batı Humus kırsalında yaşanan olaylar, HTŞ rejimi tarafından gizlenmeye çalışılsa da, azınlık grupların yaşadığı köylerde işlenen ciddi ihlalleri ve özellikle Fahl köyündeki katliamı örtbas etmeye yetmedi.
Bu köyde 15’ten fazla kişi, Suriye’nin yeni yönetimi tarafından güvenlik güçlerinin operasyonu tamamladığını açıklamasının ardından köye giren silahlı gruplar tarafından infaz edildi.
Bazı kurbanların geçmişteki askeri bağları (subay ve askerler) üzerinden yapılan manipülasyonlar, HTŞ yanlısı platformların olayı örtbas etme çabalarını güçlendirse de bu durum, Suriye sokaklarında ve siyasi çevrelerde büyük tepkiye neden oldu.
Kamuoyunda, bu ihlallerin açıkça kınanması ve sorumluların adalet önünde hesap vermesi talep ediliyor.
Humus’ta Sivil Barış adlı yerel bir toplumsal girişim, Fahl köyünde güvenlik güçlerinin operasyonu sonrası yaşanan insan hakları ihlallerini kınadı.
Açıklamada, köyde yaşanan infazlar ve 43 kişinin gözaltına alınarak bilinmeyen bir yere götürülmesi eleştirildi. Girişim, gözaltına alınanların ve kayıpların akıbetinin açıklanmasını, ayrıca olayları araştıracak bağımsız bir gözlemci komitenin kurulmasını talep etti.
Diğer yandan, HTŞ’nin yetkililerinden biri, yerel basına yaptığı açıklamada, olaylarla ilgili soruşturma başlatıldığını ve ihlallerin cezasız kalmayacağını belirtti.
Fakat, HTŞ’nin “geçici hükümetinden” ya da lider kadrosundan doğrudan bir açıklama gelmedi.
HTŞ’nin lideri Ebu Muhammed el-Colani ve geçici hükümetin dışişleri bakanı Esad eş-Şeybani, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi ile bir araya gelerek mülteci krizinin çözümüne yönelik görüşmeler gerçekleştirdi.
Ayrıca, Türk heyeti başkanı İbrahim Kalın’ın başkanlığındaki bir güvenlik ve istihbarat heyeti de Şemaa’ya gelerek eş-Şeybani ve HTŞ liderliğiyle temaslarda bulundu.
Suriye’nin yeni liderliği, Avrupa Birliği’nin Brüksel’deki toplantısına odaklanmış durumda.
AB dışişleri bakanlarının yaptırımların kısmi olarak kaldırılması konusunda uzlaşı sağlaması bekleniyor.
Almanya tarafından önerilen plana göre, enerji sektörü gibi belirli alanlarda yaptırımlar askıya alınabilir. Ancak bu kararların, Suriye’de yönetim değişikliğine yönelik somut adımlara bağlı olacağı belirtiliyor.
Fransa merkezli Agence France-Presse’e (AFP) konuşan bir Avrupalı yetkili, “Suriye’ye yaptırımların kaldırılması, güçlü bir siyasi sinyal anlamına geliyor,” ifadelerini kullandı.
Fakat, bu esnekliğin geçici olacağı ve yeni yönetimin taahhütlerini yerine getirmemesi hâlinde tekrar uygulanabileceği vurgulandı.
Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Şam’dkai temaslarını sürdürerek yeniden inşa sürecine zemin hazırlamaya çalışıyor.
Pedersen’in, BM’nin 2254 sayılı kararını mevcut koşullara uyarlama önerileri üzerinde çalıştığı bildirildi. Bu kapsamda, HTŞ’nin “terör örgütü” statüsünden çıkarılarak kararın uygulanmasında denetleyici bir rol üstlenmesi planlanıyor.
Ayrıca, Körfez İşbirliği Konseyi’nin Suriye geçici hükümetini Mekke’deki toplantıya davet etmesi, uluslararası finansman desteğinin sağlanmasına yönelik umutları artırıyor.
Bu davetin, Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan’ın Şam ziyareti sonrasında gerçekleşmesi dikkat çekiyor.
