Avrasya Ekonomik Birliği Nedir ve İran’ın Üyeliği Neden Önemlidir?

Avrasya Ekonomik Birliği (EAEU), Rusya, Kazakistan, Belarus, Ermenistan ve Kırgızistan olmak üzere beş ülkeden oluşan bir hükümetler arası ekonomik birliktir. 2014 yılında kurulan bu birlik, 2015 yılında resmen faaliyete başlamıştır.

20 milyon kilometrekarelik bir alanı ve 183 milyondan fazla nüfusu kapsayan Avrasya Ekonomik Birliği, bölgedeki cazip bir pazar olarak değerlendirilmektedir. Uzmanlara göre, bu birliğe değer ve stratejik önem kazandıran temel faktör, Avrasya’nın bir “küresel hartland olarak görülmesidir. Bu görüşe göre, bu bölgeyi kontrol eden bir ülke, küresel ticaretin önemli bir kısmı üzerinde hâkimiyet kurma potansiyeline sahip olacaktır.

Perşembe günü itibarıyla, İran İslam Cumhuriyeti resmen Avrasya Ekonomik Birliği’ne gözlemci üye olarak katılmıştır.

Avrasya Ekonomik Birliği Yüksek Konseyi’nin Sant Petersburg’da düzenlenen toplantısının sonunda, İran’ın Sanayi, Maden ve Ticaret Bakanı Seyyid Muhammed Etabek’in katılımıyla, İran’ın gözlemci üyeliğine ilişkin belge, üye ülkelerin liderleri tarafından imzalanmıştır.

Uzmanların değerlendirmelerine göre, İran’ın Avrasya Ekonomik Birliği’ne katılımı, bölge ekonomisine katkıda bulunmanın yanı sıra, üye ülkeler arasındaki karşılıklı ticareti daha da güçlendirecektir. Daha önce de birçok bölgesel siyasetçi ve uzman, İran’ın bu birliğe katılımını son derece önemli bir adım olarak değerlendirmiştir.

Ekonomik ve enerji alanındaki mevcut potansiyelinin yanı sıra, İran; Avrasya Ekonomik Birliği üyesi ülkelerle Fars Körfezi Bölgesi, Hint Alt Kıtası, Hint Okyanusu ülkeleri, Doğu ve Güneydoğu Asya gibi cazip küresel pazarlar arasında benzersiz bir bağ kurma kapasitesine sahiptir. Bu nedenle İran, Avrasya ile serbest ticaret anlaşmasının uygulanmasını ve gözlemci üye olarak kazanılan konumu; ulaşım, taşımacılık, enerji güvenliği ve diğer işbirliği alanlarının genişletilmesi yönünde olumlu bir gelişme olarak değerlendirmektedir.

İran’ın Avrasya Ekonomik Birliği’ne gözlemci üye olarak resmi katılımıyla birlikte, İranlı ekonomik aktörler için bu birliğin 800 milyar dolarlık büyük pazarına açılan bir pencere aralanmıştır.