Akıl seviyemizi nasıl ölçelim? İmam Rıza (a.s) beyanında 10 akıl olgunluğu belirtisi
Kur’an ayetleri ve İslam Peygamberi (s.a.a) ile Ehlibeyt’in (a.s) rivayetlerine göre, akıl, kulluğun ve mutluluğun aracıdır.
Belki de şimdiye kadar akıllı bir kişinin belirtilerinin neler olduğunu ve hangi özelliklere sahip olduğunu kendinize sormuşsunuzdur. Modern dünya, doğası gereği akılcılığa yeni tanımlar ve örnekler sunmuştur. Bunlar arasında akademik başarılar, güç elde etme ve büyük servet kazanma gibi unsurlar yer almaktadır. Tüm bu özellikler kendi içinde değerlidir, ancak bu niteliklere aşırı değer vermek, ahlak ve insanlık üzerinde öncelik kazanacak şekilde, bireylerin etik sınırları aşmasına ve başkalarını dünyevi arzuları için kurban etmesine yol açmamalıdır. Bu yazıda bu konuya bir bakış atıyoruz.
Dini ve İslami bir bakış açısıyla akıl, insanı kötülüklerden alıkoyan ve iyiliklere yönlendiren bir şeydir. Bu nedenle aklın olgunluğunun belirtileri de bu şekilde tanımlanır: İyiliklere daha fazla yönelen ve kötülüklerden daha fazla uzak duran kişi.
İmam Rıza (a.s), akıl olgunluğu hakkında 10 belirti sıralamıştır.İmam Rıza (a.s) şöyle buyuruyor:“Bir Müslüman’ın aklı, on özellik taşımadıkça tamamlanmaz:
1- Ondan hayır umulur.
2- Kötülüğünden diğerleri emniyettedir.
3- Başkalarının az hayrını çok görür.
4- Kendi çok hayrını az görür.
5- Kendisine ihtiyaç duyulduğunda sıkılmaz.
6- Öğrenmekten hayatı boyunca bıkmaz.
7- Allah yolunda fakirlik, zenginlikten (kötülükle birlikte olan) daha sevimlidir.
8- Allah yolunda alçaklık, düşmanlarıyla onurlu olmaktan daha sevimlidir.
9- Gizlilik, şöhretten daha çok tercih edilir.
10- Hiç kimseyi görmez ki, ‘O benden daha hayırlı ve takvalıdır’ demesin.”
Ve böylece din açısından akıl, kulluk ve Allah’ın rızasını kazanma aracıdır; akıllı kişi, onu cennete ve kurtuluşa ulaştıracak yolda hareket eden bir ibadetkar olarak kabul edilir.
