İran’ın füze programına kısa bir bakış

İran, savunma kapasitesini artırma hedefiyle geliştirdiği balistik ve seyir füzeleriyle bölgesel caydırıcılığını güçlendirdi. Şahab, Siccil ve Fettah gibi füzeler, farklı menzil ve hassasiyet özellikleriyle İran’ın askeri stratejisinde kilit rol oynuyor.

İran, son yıllarda askeri kapasitesini güçlendirmek ve bölgesel caydırıcılık sağlamada etkili bir araç olarak füze teknolojisine büyük yatırımlar yapmıştır. 1980-1988 yılları arasında gerçekleşen İran-Irak Savaşı, İran’ın füze programını başlatan en önemli itici güç olmuştur. Bu süreçte başlayan füze geliştirme çalışmaları, günümüzde tamamen yerli üretime dayanan modern bir altyapıya dönüşmüştür.

İran’ın balistik ve seyir füzeleri, menzil, hız ve hassasiyet açısından çeşitlilik göstermekte olup, kısa, orta ve uzun menzilli sistemler içermektedir. Farklı isimlerle anılan bu füzeler, hem savunma hem de stratejik caydırıcılık açısından kritik öneme sahiptir. İran, bu program sayesinde hem bölgesel dengede etkin bir aktör olarak konumlanmakta hem de teknolojik bağımsızlık hedefini gerçekleştirmektedir.

Bu gelişmeler, İran’ın savunma stratejisinin temel taşını oluşturmakla birlikte, bölgesel ve küresel güvenlik dinamiklerinde de önemli bir yer tutmaktadır.

1- Hürremşehr-4 (Hayber) Füzesi

Hürremşehr-4 füzesi, gelişmiş bir motor sistemi ile donatılmış olup hiperbolik yakıt kullanmaktadır. Bu füze, 1500 kilogramlık savaş başlığı taşıyabilme kapasitesiyle 2000 kilometre menzile ulaşabilmektedir. Diğer yakıt/oksitleyici kombinasyonlarından farklı olarak, bu yeni yakıt türü, yıllarca depolama tanklarında muhafaza edilebilir. Ayrıca, füzenin ateşlenme hazırlık süresini 12 dakikaya indirerek onu taktik bir silah haline getirmektedir.

2- Hac Kasım Füzesi

Hac Kasım füzesinin savaş başlığı ağırlığı 500 kilogramdır ve maksimum hızı 12 Mach’a ulaşmaktadır. Toplam ağırlığı 7 ton olan füze, 8 kanatçığa sahiptir. Füzenin hassasiyetinin 10 metreden daha az olduğu belirtilmektedir. İran’ın en yeni balistik füzesi olan Hac Kasım, 1400 ila 1800 kilometre arasında bir menzile sahiptir.

3- Hayberşiken Füzesi

Hayberşiken füzesi, 10.5 metre uzunluğa, 80 santimetre çapa ve 4.5 ton ağırlığa sahiptir. Savaş başlığı hızlı ve güçlü bir patlayıcı türündendir. Füzenin gövdesi, Raad 500 füzesi gibi kompozit malzemelerden üretilmiştir. Bu füze, 2000 kilometrelik bir menzile ve 1500 kilogramlık savaş başlığı taşıma kapasitesine sahiptir.

Hayberşiken füzesi sıvı yakıt kullanmaktadır ve bu yakıt hiperbolik türdendir. Füze, uçuşun orta safhasında bir yönlendirme ve kontrol sistemiyle donatılmıştır. Kontrolü, atmosfer dışındaki seyir sırasında gerçekleştirilir. Füze atmosferden çıktığında, ana motoru yakıtın bitmesiyle kapanır ve savaş başlığı ayrılarak hedefe yönelir.

4- Siccil Füzesi

Siccil, İran’ın ilk uzun menzilli katı yakıtlı füzesi olup, çift kademeli bir motor kullanarak 2000 kilometrelik mesafedeki hedefleri imha edebilme kapasitesine sahiptir. Bu füze, son derece güçlü bir hava savunma sistemine karşı koyabilen bir silahtır. Savaş başlığı 54 kilogram ağırlığında olup, Hawk tipi karadan havaya füze sistemlerine benzer şekilde tasarlanmıştır. Orta menzilli füzeler için belirlenen standartlara göre bu miktardaki patlayıcı, hava tabanlı bir orta menzilli füze için oldukça yüksektir.

23 tondan ağır olan Siccil füzesi, çift kademeli katı yakıtlı bir motora sahiptir ve hızlanma kapasitesi saniyede 4300 metreye kadar ulaşabilmektedir. Bu füze, belirlenen hedefleri son derece yüksek bir hassasiyetle yok edebilme yeteneğine sahiptir.

5- Pave Füzesi

İran’ın füze gücü incelenirken Pave adından bahsedilmemesi mümkün değildir. İran’ın en son seyir füzesi başarılarından biri olan Pave, Sumar füzesi nesline kıyasla tasarımında bazı farklılıklar sergilemektedir.

Pave’nin menzili 1650 kilometre olarak açıklanmış olup, İran’ın kara hedeflerine yönelik seyir füzelerinin menzilini en az %22 artırmaktadır. Bu füze, hedefleri daha karmaşık rotalardan ya da Devrim Muhafızları Hava-Uzay Kuvvetleri Komutanı General Hacızade’nin ifadesiyle, hedefin ters yönünden vurabilme kapasitesine sahiptir.

Bu füzenin uçuş irtifası 50 metreden daha az olup, bu özellik onu radarlar ve savunma sistemleri tarafından tespit edilmesi ve takip edilmesi son derece zor hale getirmektedir.

6- Fettah Füzesi

Fettah, 1400 kilometre menzile ve 13 ila 15 Mach arasında bir hıza sahip hipersonik bir füzedir. Bu füze, manevra kabiliyeti yüksek bir savaş başlığı ve HGV (hipersonik kayma aracı) olarak adlandırılan bir kayma özellikli başlıkla donatılmıştır.

7- Kadir Füzesi

Kadir füzesi, iki farklı versiyonda üretilmiştir: Kadir H, 1650 kilometre menzile, ve Kadir F, 1950 kilometre menzile sahiptir. Kadir 110 modeli, Şahab-3 füzesinin geliştirilmiş bir versiyonudur. Bazı uzmanlara göre, bu füze çift kademeli bir tasarıma sahiptir; ilk kademesi sıvı yakıt, ikinci kademesi ise katı yakıt kullanmaktadır. Bu yapı, füzenin 1950 kilometrelik menzile ulaşmasını sağlamaktadır.

8- İmad Füzesi

İmad füzesinin dikkat çeken özelliklerinden biri menzili ve hassasiyetidir. Bu füzenin menzili yaklaşık 1600 ila 2500 kilometre arasında değişmekte olup, Şahab-3 füzesine kıyasla hedefleme hata payının dörtte bir oranında daha az olduğu belirtilmektedir.

İmad füzesi, sabit ve hareketli rampalardan fırlatılabilme özelliğine sahiptir. Burun kısmı, kontrol ve yönlendirme sistemleriyle donatılmıştır. Füzenin uzunluğu 15.5 metre, çapı ise yaklaşık 1.25 metredir. Toplam ağırlığı 17 tondan fazla olan bu füzenin savaş başlığı ağırlığı ise yalnızca 750 kilogramdır.

Bu uzun menzilli füze, sıvı yakıt kullanmaktadır. Teknik tasarımında, kontrol edilebilir bir burun kısmının yanı sıra yönlendirme sağlayan kanatçıklar da bulunmaktadır.

9- Şahab-3 Füzesi

Şahab-3, orta menzilli balistik füze kategorisine giren ve sıvı yakıtla çalışan bir füzedir. Bu füze, Kuzey Kore’nin Nodong füzesinin yerelleştirilmiş bir versiyonu olarak geliştirilmiş ve 1980’li yıllarda seri üretime geçilmiştir.

Şahab-3, 800 ila 1200 kilogram ağırlığında savaş başlığı taşıyabilme kapasitesine sahiptir. Savaş başlığının ağırlığına bağlı olarak menzili 1300 ila 2100 kilometre arasında değişmektedir. Füzenin toplam ağırlığı 16 ton, çapı 1.3 metre ve uzunluğu 16 metredir. Şahab-3’ün toplam savaş başlığı ağırlığı ise yaklaşık 2180 kilogramdır.