İran’da Uzay Teknolojilerinin Yapay Zeka ile Gelişimi

İranlı uzay teknolojileri uzmanı, gelecekte uzaktan algılama alanında büyük bir dönüşümün, uydu görüntü kalitesini iyileştirmek için yapay zekanın (AI) yaygın kullanımıyla gerçekleşeceğini belirtti.

İran İslam Cumhuriyeti, son on yıllarda uzay teknolojileri ve uzaktan algılama uydularının geliştirilmesi için kapsamlı çabalar yürütmüş ve bu alanda kayda değer başarılar elde etmiştir. Pars Today’in haberine göre, İran uzay teknolojisi ve uzay tabanlı ekonomi uzmanı “Ahmed Süleymani,” Tesnim Haber Ajansı’na yaptığı açıklamada, son aylarda birçok uzman ve politika yapıcı tarafından dikkatle ele alınan en önemli konulardan birinin, yapay zekanın İran’ın çeşitli endüstrilerinde ciddi bir şekilde uygulanması olduğunu belirtti. Nitekim İslam Devrimi Lideri de genç yeteneklerle yaptığı son görüşmesinde, bu alanın geleceğe yönelik en önemli önceliklerden biri olduğunu vurgulamıştır.

Süleymani, yapay zekanın uzay sanayilerinde dönüşüm potansiyeline sahip olduğunu ve geniş bir yelpazede yer alan uydu verilerinin yönetimi ve analizi, uyduların hassas ve otomatik kontrolü, uzay görevlerinin optimal planlaması, fırlatma risklerinin öngörülmesi ve azaltılması, uzaktan algılama uydularında görüntüleme ve görüntü oluşturma ile otonom robotların geliştirilmesi gibi alanlarda kilit bir rol oynayabileceğini ifade etti.

İran İslam Cumhuriyeti, uluslararası kısıtlamalar ve yaptırımlara rağmen uzaktan algılama ve araştırma uydularının geliştirilmesinde önemli başarılar elde etmiştir. İran’ın “Çamran1” araştırma uydusu, İran Elektronik Sanayii Uzay Grubu (SAİRAN), Havacılık Araştırma Enstitüsü ve İran’ın yenilikçi özel şirketlerinin iş birliğiyle tasarlanıp üretilmiş ve (14 Eylül 2024) “Kaim 100” uydu taşıyıcısıyla fırlatılarak, 550 kilometre yörüngeye başarılı bir şekilde yerleştirilmiştir. Bu gelişme, yabancı basında geniş yankı uyandırmıştır.

En yeni İran uydularından biri olan “Hayyam” ise yüksek çözünürlüklü görüntüleme yeteneğine sahip olup, İran’ın doğal kaynak yönetimi, tarım ve çevresel değişikliklerin izlenmesinde uzaktan algılama verilerinden faydalanmasına olanak tanımaktadır.

Önceden, “Nevid” uydusu 1390 yılında (2011) uzaya fırlatılmış ve yerli teknolojilerden yararlanarak İran’ın hava durumu ve bitki örtüsü ile ilgili önemli veriler sağlamıştır. “Züfer” uydusu da uzaktan algılama yetenekleri ile tarım ve çevre alanlarında kullanılabilir ve doğal afetler ile İran’ın çevresel durumunun izlenmesinde etkili bir rol oynayabilir.

Diğer taraftan, “Pars 1 ve 2” uyduları, İran’ın geliştirmekte olduğu projeler arasında yer almakta olup, görüntüleme ve çok spektral veri toplama yetenekleriyle doğal kaynakların yönetimi, çevrenin izlenmesi ve İran’ın tarım ekonomisine katkıda önemli bir rol oynayabilirler.

Bu uydular, daha yüksek çözünürlük ve daha hassas görüntüleme ile İran’ın doğal kaynak yönetimi ve çevresel değişikliklerin izlenmesinde bağımsız hareket etmesine olanak tanıyacaktır.

Bu bağlamda “Ahmed Süleymani,” yapay zekanın İran’ın uzay sanayisinde geniş bir kullanım alanına sahip olduğunu belirterek, yapay zekanın uzay teknolojilerinin geliştirilme hızını ve doğruluğunu önemli ölçüde artırabileceğini vurguladı.