Erdoğan’ın Türkiye ve Rusya kamuoyuna yönelik yeni oyunu
Türkiye ekonomik krizinin boyutlarının genişlediği bir sırada, ve bu ülkenin halkının geçim sıkıntılarının arttığı bir dönemde, yeni bir anketin sonuçları, Erdoğan hükûmetinin Doğu ile ilişkileri güçlendirme eğiliminin halk arasında yüksek olduğunu gösteriyor.
“Metropol” Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi’nin yeni araştırmasına göre, Türkiye’de iktidar partisinin destekçilerinin yarısı, Ankara hükûmetinin dış ilişkilerinde Rusya ve Çin’e öncelik vermesi gerektiğine inanıyor. Bu anketin sonuçlarına göre, Mayıs ayında yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Recep Tayyip Erdoğan’a ve iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi’ne oy veren Türkiye halkının yarısının, Ankara’nın Doğu ile ilişkilerini geliştirmesi gerektiği görüşünde. Erdoğan yandaşlarının Türkiye’nin Doğu ile ilişkilerinin genişletilmesine verdiği destek, Erdoğan hükûmetinin son dönemde Batı’ya yönelişinin Ankara hükûmeti yanlıları için bile kabul edilebilir olmadığını gösteriyor ve bir nevi uyarı niteliğinde. ABD ve Avrupa Birliği’nin Türkiye halkı nezdinde güvenilmez olduğunu gösteriyor. Metropol Enstitüsü’nün yeni anketinin sonuçları dışında, son anketin sonuçlarının açıklanmasıyla ilgili bazı belirsizlikler var. Örneğin bazı bağımsız siyasi çevreler, Türkiye’nin Rusya’yı yeniden kandırmak için Batı ile iş birliği yapma ihtimalini gündeme getiriyor.
Mayıs ayındaki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ülke halkına ekonomik krizi bir an önce bitirme sözü veren Türkiye Cumhurbaşkanı, geçtiğimiz günlerde “ABD ve Avrupa Birliği’nin yardımı olmadan ekonomik sorunların üstesinden gelemeyeceği sonucuna varmıştır” gibi davranıyor. Bu nedenle, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO)’nun Vilnius’taki son toplantısında Türkiye Cumhurbaşkanı “Ülkesinin NATO’nun doğuya doğru genişlemesi hususunda hiçbir sorunu olmadığını ve NATO’nun genişlemesine engel teşkil edecek adımlar atmayacağını” vurguladı. Türkiye’nin NATO’nun genişlemesine ilişkin Recep Tayyip Erdoğan’ın yeni tutumları, Ankara hükûmetinin beş Ukraynalı komutanı serbest bırakarak Rusya’nın karşısına çıkma gündemini yarattığı bir sırada gözler önüne serilmektedir. Moskova yetkilileri bu eyleme yanıt olarak Türkiye’nin “Azak” anlaşmasına ihanet ettiğini ve sözlerini tutmadığını vurguladı. Azak anlaşmasına göre Ankara hükûmeti, Ukrayna’nın Rusya ile savaşı bitene kadar Türkiye’deki beş Ukraynalı komutanı koruma altında tutmayı taahhüt etmişti. Bu arada Batı’nın sert yaptırımlarından endişe duyan Rusya, Türkiye ve Ukrayna ile yapılan tahıl anlaşmasından geri çekileceğini duyurdu. Rusya’nın bu eylemi, Batı’nın gıda sorununu giderek daha da ağırlaştıracaktır. Aynı zamanda Türkiye’nin Ukrayna tahılının geçişindeki rolü de zayıflayacaktır. Bu, Türkiye’nin rolünü giderek marjinalize edebilir.
Hiç şüphe yok ki Türkiye, Rusya ile Batı arasındaki arabuluculuk rolünü kaybedecek ve içinde bulunduğu ekonomik krizin yol açtığı sorunlar kat kat artabilecektir. Batı ile Rusya arasındaki gerginliğin artması üzerine Ankara hükûmet yetkilileri, Moskova liderlerinin ulusal güvenlik ve Rusya sınırlarında NATO varlığına karşı hassasiyetlerini fark ettiler ve bu nedenle Türkiye’yi çatışmadan çektiler. Ancak Recep Tayyip Erdoğan, üst üste üçüncü cumhurbaşkanlığı seçimini kazanmasının ardından, Rusya ve Batı ile iş birliğine yönelik politikasını yeniden gözden geçirerek, Batı ile iş birliği yapma ve Rusya ve Çin ile iş birliğinden uzaklaşma arzusunu dile getirdi. Türkiye’de anket sonuçlarının açıklanmasının genel bir özetinde, Erdoğan hükûmetinin Rusya ile iş birliği yapmasının bir kamuoyu talebi olduğu da söylenebilir.
