Tel-Aviv’in Riyad ile normalleşme hayali suya düşüyor

Suudi Arabistan ile ilişkilerin normalleşmesi, artık Binyamin Netanyahu için ulaşılamaz bir hayal haline geldiği, uzmanlar tarafından bildiriliyor

Siyonist İsrail ile Suudi Arabistan arasındaki ilişkilerin normalleşmesi yakın değil, üstelik Joe Biden hükümeti ile Tel Aviv’n Riyad’a yönelik baskıları şimdiye kadar sonuç vermedi. Siyonist çevreler, Suudi Arabistan’ın normalleşme için koyduğu koşulların ilerlemeyi engellediğini ve Tel Aviv ile uzlaşmanın önünü kapattığını belirtmişlerdir.
Haaretz gazetesine konuşan Siyonist kaynaklar, Suudi Arabistan’ın Tel Aviv ile normalleşme sürecini engelleyen talebinin, ülkenin “Uluslararası Nükleer Kulüp”e katılması ve Riyad’da sivil bir nükleer santral kurmasıyla ilgili olduğunu söyledi.
Siyonistlere göre bu konu, ABD ve Siyonist Rejimi endişelendiren ve korkutan bir talep. Böylelikle her iki taraf da bu talebi reddetmiştir.
Tel Aviv Üniversitesi’ne bağlı Siyonist İsrail İç Güvenlik Araştırmaları Merkezi tarafından yayınlanan yeni bir raporda; Tel Aviv ile Riyad arasında siyasi bir yolun açılmasının mümkün olduğu açıklandı. Ancak bunun için ciddi, net ve güçlü bir Amerikan müdahalesi gerekiyor ve Washington, Riyad’ın sunduğu talepleri Tel Aviv kabinesi tarafından onaylanması koşuluyla yerine getirmelidir.
Raporda, Suudi Arabistan’ın Amerikalılardan talep ettiği konunun çok önemli olduğu, çünkü bazılarının, özellikle nükleer meselesinin, Siyonist Rejim için çok hassas olduğu belirtildi.
Söz konusu merkezin kıdemli araştırmacısı Yuel Gojanski’nin hazırladığı raporda; Suudi Arabistan’ın Siyonist Rejim’le ilişkileri normalleştirme yönündeki temel taleplerinin aslında Washington’dan olduğu ve Suudi Arabistan’ın Filistin meselesine ilişkin tüm şartların ABD tarafından yerine getirilmesi gerektiği vurgulandı.
Bu araştırmacı, Suudilerin bağımsız bir Filistin devleti kurma arzusundan vazgeçebileceğine inanıyor; Ancak işgal altındaki Batı Şeria’nın ilhak planının iptal edilmesi, Filistin topraklarındaki Siyonist yerleşim birimlerinin azaltılması, Mescid-i Aksa’daki mevcut durumun devam ettirilmesi ve Tel Aviv ile Filistin Özerk Teşkilatı arasında ilişkileri geliştirmenin yollarını arama taleplerinden vazgeçmeyecekler.
Bu rapor Siyonistlerin maksimum talepleri ile Suudi Arabistan’ın minimum talepleri arasında şu ana kadar uzlaşma olmadığını ve iki taraf arasındaki ilişkileri normalleştirme anlaşması erişilemeyecek kadar uzak bir süreç olarak değerlendirildiğini göstermektedir; Buna rağmen Suudi Arabistan, sağladığı şartlara göre Tel Aviv ile ilişkilerini kademeli olarak geliştirmeye çalışmakta ve bir yandan da bu rejimle gizli ilişkilerini sürdürmektedir.
Siyonist İsrail İç Güvenlik Araştırmaları Merkezi’nin raporunda; Riyad ile Tel Aviv arasında İsrailli işadamlarına ve işgal altındaki topraklarda yaşayan Filistinli hacı adaylarına Mekke’ye doğrudan uçabilmek için sağlanan kolaylıklar kademeli bir normalleşme olarak değerlendirildi.
Tel Aviv’de aşırılıkçı Netanyahu kabinesinin kurulması ve ardından Filistin’de yaşanan olaylar sonrası, Suudi Arabistan’ın bu kabinenin eylemlerine ve radikal bakanlarının kışkırtıcı ifadelerine yönelik kınama açıklamaları büyük ölçüde artmıştır. Gojanski’nin raporuna göre bu gelişmeler başlı başına Riyad’ın Netanyahu kabinesinin politikalarından memnun olmadığını doğruluyor.
İsrail- Arabistan normalleşme sürecinin çeşitli yerlerde ele alındığı kaydedilen raporda, “Bu süreç halihazırda ABD ve İsrail’in bu yönde hareket etme arzusu nedeniyle hız kazandı; ancak bu gelişme birçok faktöre bağlı. Bunlardan en önemlisi, Netanyahu kabinesinin Filistin’e yönelik politikasıdır. Diğer konu ise Washington-Riyad ilişkileri ile Washington-Tel Aviv ilişkileridir.” ifadesine yer verildi.
Uzmanlara göre, Arabistan-İsrail rejimi normalleşmesi kaçınılmazdır, ancak Riyad, Filistin meselesi ile ilgili iddia ettiği ilkeli pozisyonları çiğnemek pahasına, engellerin kalkmasını ve uygun bir durumun sağlanmasını bekliyor.
Bundan önce Amerikan dergisi “Axios”, Washington hükümetinin Suudi Arabistan ile İsrail arasındaki ilişkileri normalleştirmek için harekete geçtiğini yazmıştı. Axios’a konuşan kaynaklar, Beyaz Saray’ın önümüzdeki birkaç ay içerisinde ve başkanlık seçimleri başlamadan önce diplomatik ilişkilerin normalleşmesi için Tel Aviv ve Riyad’dan onay almak istediğini bildirdi.
Siyonist “Israel Hum” gazetesi ise, birçok Arabistanlının İsrail ile normalleşme sürecinin düşüşte olduğuna inandığını ve bunun da çoğu Suudi’nin Tel Aviv’le normalleşmeyi ve İran’a karşı İsrail ile işbirliğini tamamen reddettiği anlamına geldiğini bildirdi.
Sonuç olarak Arabistan-işgal rejimi münasebetlerini takip eden uzmanlar ve haber çevreleri, Tel-Aviv-Riyad münasebetlerinin bir dönem iyileşmeye doğru gittikten sonra yeniden düşüşe geçtiğini bildiriyor.