Washington’un iki kırmızı çizgisi

İşgalci rejim İsrail’de Likud lideri, Dışişleri Bakanlığı konusunda partisinin öfkesiyle karşı karşıya kaldı.

Resmi İsrail Yayın Kuruluşu KAN, bazı ülkelerin, aşırı dinci sağcı güçlerin Benyamin Netanyahu liderliğindeki yeni İsrail hükümetinin politikaları üzerindeki olası etkisi konusunda Tel Aviv’e uyarıda bulunduğunu aktardı. Bu uyarı, ABD’nin yeni İsrail hükümeti için belirlediği kırmızı çizgileri de içeriyor.

KAN’dan aktarılan habere göre ABD yönetimi, Netanyahu’ya, hükümetinin aşmaması gereken iki kırmızı çizgi olduğunu açıkça belirtti: Batı Şeria’nın bazı bölgelerini İsrail’e ilhak etmek ve Mescid-i Aksa’daki statükoyu değiştirmek.

Amerikan kaynakları, Benyamin Netanyahu’nun yakın çalışma arkadaşlarıyla yaptığı görüşmelerde, diyaloğun yerleşim yerleri ve Filistinlilerle ilgili konulara odaklanması halinde bunun İran’la mücadele çabalarının pahasına gerçekleşebileceğini belirtti. ABD’li yetkililer, Biden yönetiminin yeni İsrail hükümetinin Filistin sorununa yönelik aşırılık yanlısı politikalar benimsemesinin ABD’nin İran’ın nükleer programına karşı koymada onunla iş birliği yapma yeteneğini azaltacağı konusunda uyardığını açıkladı.

ABD’nin uyarıları, Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben Gvir’in Batı Şeria’da ateş açma kurallarının değiştirilmesi, Mescid-i Aksa’da Yahudilerin dua etmesinin önünün açılması ve yerleşim birimlerinin yasallaştırılmasıyla ilgili hassas konulardaki aşırılık yanlısı tutumları ışığında geldi. Netanyahu’nun İsrail ordusunun Sivil İdaresinde yetki verdiği arkadaşı Bezalel Smotrich’in Batı Şeria’dan toprakları ilhak etmesi de söz konusu uyarıların gelmesinde etkili oldu.

ABD yönetimi, Smotrich’in savunma bakanı olarak atanmasını reddetmişti ve ABD’nin İsrail büyükelçisi Thomas Naides, Netanyahu’yu bilgilendirerek Smotrich’i bu göreve getirmemesi konusunda uyarmış ve gelecekteki herhangi bir ilhak sürecine direnme sözü almıştı. Bununla birlikte, Smotrich’in sivil idareden sorumlu olarak atanması, Amerikan’ın aldığı pozisyona ters düşüyor. Çünkü bu, pratikte savunma bakanının üstlendiği sorumlulukların sivil idarenin kontrolüne devredilmesi anlamına geliyor. Ama aynı zamanda Filistinliler için Batı Şeria’nın fiilen ilhakı anlamına da geliyor.

İsrail gazetesi Haaretz, Peace Now (Barış Hemen  Şimdi) hareketinin daha önce Smotrich’e bu yetkinin verilmesinin yerleşim yerlerinin genişlemesine ve daha fazla Filistinlinin evinin yıkılmasına, yani Batı Şeria’nın fiilen İsrail’e ilhakına yol açacağını aktarmıştı.

ABD’nin kırmızı çizgi uyarıları Avrupa, Arap ülkeleri ve Filistin’in uyarılarıyla aynı zamana denk geldi. İsrail’de sağcı hükümete karşı oluşan iç öfke, Cuma yürüyüşlerine dönüştü. Eski İsrail Başbakanı Yair Lapid, konuşmalarından birinde sağcı hükümetle ilgili şu eleştiriyi yapmıştı: “İsrail tarihindeki en aşırılık yanlısı, çılgın ve zayıf hükümet. Üstelik de gericilerin önderliğinde”.

İlk döneminde hükümetini kuramayan Netanyahu’nun, cuma günü İsrail Devlet Başkanı Isaac Herzog tarafından kendisine verilen hükümeti kurma görevini on gün daha uzatma talebi onaylandı. Netanyahu’nun süresi 21 Aralık’ta sona eriyor.

Itamar Ben Gvir’in Ulusal Güvenlik Bakanlığı’nı, Bezalel Smotrich’in Maliye Bakanlığı’nı ve Aryeh Deri’nin İçişleri ve Sağlık Bakanlıklarını almasının ardından Likud içindeki radikal isimlerin sayısı arttı. Aşırı sağcıların hassas mevkilerde geniş yetkiler elde etmesi ve Netanyahu’nun Dermer’i Dışişleri Bakanı olarak atamaya çalışması öfkeyi artırdı.

KAYNAK: Şark’ul Avsat